Każde posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej wywołuje stres u wszystkich kredytobiorców zadłużonych w rodzimej walucie, którzy posiadają kredyt hipoteczny o zmiennym oprocentowaniu, a to dlatego, że podwyżka głównej stopy procentowej zawsze wiąże się ze wzrostem wskaźnika WIBOR i bezpośrednio oprocentowaniem kredytów.
Jak ustalany jest WIBOR?
Przypomnijmy, stawka WIBOR odzwierciedla oprocentowanie pożyczek na rynku międzybankowym (a więc jest to koszt po jakim jeden bank pożycza pieniądze od innego banku), i służy do wyznaczania oprocentowania dla większości kredytów o zmiennym oprocentowaniu. Szacuje się, że w Polsce ponad 90 procent udzielonych kredytów to właśnie kredyty ze zmiennym oprocentowaniem.
WIBOR ustalany jest zgodnie z Regulaminem Fixingu stawek referencyjnych WIBID i WIBOR, a jego administratorem od pięciu lat jest GPW Benchmark S.A., w praktyce natomiast, ustalanie wskaźnika WIBOR wygląda następująco: dziesięć największych banków w Polsce podaje szacunkowe (ponieważ w rzeczywistości transakcje między bankami są bardzo rzadkie) dane na temat oprocentowania na rynku międzybankowym, a po odrzuceniu wartości skrajnych, obliczana jest średnia arytmetyczna wielkości oprocentowania, która właśnie stanowi WIBOR.
Banki informacje o wysokości oprocentowania podają każdego dnia roboczego o godzinie 11.00. Sposób ustalania WIBOR-u w oparciu o dane szacunkowe jest oczywiście bardzo kontrowersyjny i budzi wiele zastrzeżeń ze strony kredytobiorców, którzy działania banków w tym zakresie kwestionują na drodze sądowej zarzucając im brak przejrzystości i manipulowanie oprocentowaniem, czyli podstawowym zarobkiem banków na udzielonych kredytach. Inną natomiast kwestią jest, że wzrost głównej stopy procentowej nie jest równoznaczne z podwyższeniem wskaźnika WIBOR, a w rzeczywistości jedno jest silnie związane z drugim.
Czy raty kredytów dalej będą rosnąć?
2022 rok upłynął pod znakiem podwyżek stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej, gdy więc stopy rosły, to rósł i WIBOR, ponieważ banki szacowały oprocentowanie transakcji międzybankowych na wyższym poziomie. Od kilku miesięcy stopa referencyjna utrzymuje się na stałym poziomie i obecnie wynosi 6,75%, z kolei WIBOR 6M to aktualnie 7,17%, a WIBOR 3M wynosi 7,05%. Systematycznie podwyższanie stóp procentowych to sposób na walkę ze stale rosnącą inflacją, która tak jak WIBOR, bije wieloletnie rekordy, i choć Rada Polityki Pieniężnej (RPP) na razie od podwyżek odstąpiła, to nie wykluczone, że w 2023 r. powróci do polityki „zacieśniania pasa”.
Przeczytaj artykuł: Jak WIBOR wpływa na ratę?
Jeszcze niedawno eksperci przewidywali, że na koniec 2022 r. stopa referencyjna NBP może wynieść nawet 8,0%, a WIBOR 3M może wzrosnąć do poziomu co najmniej 8,75%, i choć dziś wiemy, że prognozy te się nie sprawdziły, jednak w przyszłym roku taki scenariusz jest nadal bardzo realny. Kredytobiorcy niestety z przerażeniem patrzą w przyszłość, dlatego nie dziwi fakt, że do sądów trafia coraz więcej pozwów kwestionujących WIBOR.
O wadliwości tego wskaźnika, poza powyżej wskazanymi okolicznościami, świadczy również fakt, że do 2025 r. WIBOR zostanie z umów kredytowych usunięty, zdaje się więc, że kredytobiorcy mają rację idąc z umowami kredytowymi odnoszącymi się do WIBOR-u do sądu.
