Wskaźnik WIBOR służy do wyznaczania oprocentowania dla większości kredytów złotówkowych o zmiennym oprocentowaniu. Oprocentowanie kredytu jest ustalane z uwzględnieniem WIBOR-u obowiązującego w danym terminie, najczęściej jest to WIBOR 6M (czyli WIBOR jest aktualizowany co 6 miesięcy) lub WIBOR 3M (WIBOR aktualizowany jest co 3 miesiące).
Wysokość WIBOR-u odpowiada referencyjnej wysokości oprocentowania pożyczek na rynku międzybankowym, w praktyce jednak, z uwagi na fakt, że transakcji na rynku międzybankowym nie ma, WIBOR ustalany jest na podstawie średniej arytmetycznej szacunkowych informacji podawanych przez dziesięć największych banków w Polsce.
Kłopoty z WIBOR-em dla kredytobiorców zaczęły się natomiast wtedy, gdy Rada Polityki Pieniężnej (RPP) z uwagi na inflację zaczęła systematycznie podnosić główną stopę procentową, i choć wysokość WIBOR bezpośrednio od wysokości stopy referencyjnej nie zależy, to da się zauważyć prostą zależność, gdyż im wyższe stopy procentowe, tym wyższy WIBOR.
Wskaźnik WIBOR, a stopy procentowe
Teoretycznie, stopy procentowe nie mają bezpośredniego wpływu na wysokość stawek WIBOR, jednak gdy banki ustalające WIBOR widzą, że wskaźnik referencyjny rośnie, to podwyższają również szacunki dotyczące oprocentowania na rynku międzybankowym, więc koło się zamyka i kredyty hipoteczne drożeją. Obecnie, stopa referencyjna wynosi 6,75% i taki stan utrzymuje się od września 2022 r., natomiast WIBOR 6M to już 7,17%, a WIBOR 3M wynosi 7,05%.
Od wysokości WIBOR zależy natomiast jak zostaną obliczone odsetki od zaciągniętego kredytu, i tutaj zależność również jest prosta, im wyższy WIBOR, tym oczywiście większą miesięczną ratę kredytobiorca będzie musiał do banku wpłacić.
O tym, że nawet kilkuprocentowy wzrost WIBOR-u potrafi wywrócić życie przekonało się już wielu kredytobiorców, gdyż wystarczyło zaledwie kilka podwyżek stopy referencyjnej, by w niektórych przypadkach rata kredytu oprocentowanego zmiennym oprocentowaniem WIBOR wzrosła w bardzo krótkim czasie dwukrotnie.
Przeczytaj artykuł: O ile może wzrosnąć WIBOR?
W najtrudniejszej sytuacji znajdują się oczywiście wszyscy ci kredytobiorcy, którzy umowę o kredyt zawarli stosunkowo niedawno, gdyż w przypadku takich kredytów, kwota kapitału do spłaty jest jeszcze wysoka, a zatem i oprocentowanie kredytów jest bardzo wysokie, efekt jest więc taki, że przeważającą większość miesięcznej raty stanowią właśnie odsetki.
Należy również pamiętać, że kredyty nie są oprocentowane tylko WIBOR-em, gdyż dodatkowym wynagrodzeniem banku jest marża, która z reguły ustalana jest na stałym i niższym poziomie, jednak w połączeniu z WIBOR-em powoduje, że koszty kredytu sięgają niebotycznych kwot, i nie rzadko finalnie przewyższą wysokość pozyskanego w ramach kredytu kapitału.
Powyższe powoduje natomiast, że kredytobiorcy coraz częściej decydują się na kwestionowanie WIBOR-u na drodze sądowej, i co ciekawe, formułowane są na tym polu trzy rodzaje żądań. Z uwagi na wadliwość ustalania WIBOR-u i klauzule abuzywne w umowie kredytowej, kredytobiorcy domagają się jego usunięcia z umowy z kredytowej (pozostawiając jedynie marże), żądają usunięcia całego oprocentowania (WIBOR-u i marży) lub wnoszą o unieważnienie całego kontraktu.
