Zbliżamy się już do trzeciego miesiąca bez podwyżki stóp procentowych przez RPP. Punkt zwrotny w polityce zacieśniania polityki pieniężnej można zauważyć już na rynku bankowym. WIBOR, który określa oprocentowanie większości kredytów złotowych, od ponad miesiąca idzie w dół. Jednak nie ma co sobie wyobrażać wielkich obniżek, jeśli w ogóle takowe nadejdą. W ciągu sześciu miesięcy rata prawie 3 tysięcy złotych będzie niższa o około 100 złotych.
Cykl podwyżek stóp rozpoczęty w październiku 2021 r. podniósł główną (referencyjną) stopę procentową z 0,1 proc. do 6,75 proc. Koszty spłaty kredytu hipotecznego prawie się podwoiły.
Czy to już koniec podwyżek drenujących finanse domowe?
NBP i RPP są ostrożne w zacieśnianiu polityki pieniężnej, dodatkowo chcą dalej ochładzania gospodarki i czekają na efekty poprzednich podwyżek. W listopadzie inflacja trochę spadła i pojawiają się nawet optymistyczne głosy, że szczyt inflacji mamy już za sobą.
Bardziej pesymistyczne szacunki ekonomistów przewidują, że wiosną inflacja osiągnie 20%.
Zmianę prognoz ścieżki inflacji widać również w notowaniach rynkowych stawek WIBOR. Od jego ostatniego posiedzenia RPP w listopadzie regularnie spada. Jest to znacząca zmiana, ponieważ wskaźnik ten znacznie wzrósł w ciągu ostatnich kilku miesięcy. To jest ważne, ponieważ poziom WIBOR jest solidnie powiązany z oprocentowaniem większości złotowych kredytów hipotecznych oraz stawkami oferowanymi przez banki na depozytach. – Przypominają eksperci.
14 grudnia 2022 r. trzymiesięczny WIBOR wyniósł 7,10%, najniżej od dwóch miesięcy. W normalnych warunkach poziom wskaźnika jest wyższy o 0,25 punktu procent niż bazowa stopa procentowa.
Dzień przed decyzją RPP różnica ta prawie się podwoiła. Oznacza to, że rynek rokuje coraz mniejszą liczbę podwyżek stóp procentowych w nadchodzących miesiącach.
Analitycy ocenili, że dalszy optymizm można znaleźć, patrząc na najnowsze notowania kontraktów terminowych na stopy procentowe. Notowania ta pomagają spojrzeć w przyszłość i zobaczyć, jak mogą się rozwijać stopy procentowe i raty kredytów. Notowania kontraktów terminowych (FRA) z dnia 05.12 2022 r. wskazują, że jego 3M WIBOR będzie nadal spadać w ciągu najbliższych kilku miesięcy.
Jakby tego było mało, te same dane wskazują na obniżki stóp, które prawdopodobnie rozpoczną się w drugiej połowie 2023 roku. Tak przynajmniej sugerują obecne notowania. Jednocześnie należy zauważyć, że na cenę kontraktów terminowych zawsze ma wpływ wiele czynników ekonomicznych, makroekonomicznych czy geopolitycznych. Z jednej strony, jeśli RPP nie zmieni stóp na swoim grudniowym posiedzeniu, polskie stopy mogą zacząć spadać. Z drugiej zaś strony nieoczekiwane zmiany w naszym otoczeniu mogą całkowicie zmienić formułowane scenariusze.
Raty mogą zacząć spadać
Jeśli jednak obecne prognozy się sprawdzą, kredytobiorcy mogą w końcu zacząć powoli odczuwać ulgę. Z drugiej strony pozytywne zmiany zostaną nam rozesłane po aptekarsku. To będzie zupełnie inna sytuacja, niż pożyczkobiorcy mieli do czynienia w ostatnich miesiącach.
Przypomnijmy, że jeszcze we wrześniu 2021 roku osoba, która zaciągnęła pożyczkę w wysokości 300 000 złotych, zaciągnięty na 25 lat z marżą na poziomie 2,6% płacił ratę w wysokości prawie 1,4 tysiąca złotych. Obecnie ta rata mogła wzrosnąć do poziomu prawie 2,7 tysięcy złotych. To wzrost o ponad 90%.
Według najnowszych i najbardziej aktualnych prognoz kontraktu terminowego (FRA) sugeruje, że pożyczkobiorca po 6 miesiącach odczuje tylko nominalną redukcję miesięcznego zadłużenia, tylko o około 70 złotych miesięcznie.
Czy kredyty jeszcze podrożeją?
Ekspert powiedział, że inflacja (CPI) spadła w listopadzie do 17,4 proc., to jeszcze żaden powód do optymizmu. Do pierwszego kwartału 2023 r. powinniśmy już przekroczyć pułap 20 proc. Według niego nawet w 2023 r. RPP nie będzie spieszyć się z powtórnym podwyższeniem stóp procentowych.
Ekspert uważa również, że RPP postanowiło poczekać i zobaczyć, jak rozwinie się gospodarka. Po kolejnych posiedzeniach będzie prawdopodobnie sygnalizowało o możliwych podwyżkach, ale specjalista nie sądzi, by zdecydowali się na taki ruch, przynajmniej w pierwszym kwartale.
To dobra wiadomość dla kredytobiorców spłacających zobowiązania w złotych, których koszty oparte są o stawkę WIBOR. W 2022 r. doświadczyli oni wzrostu wysokości rat. Wśród takich rat spłacających są nie tylko indywidualni posiadacze kredytów hipotecznych, ale także przedsiębiorstwa.
Firmy mogą hamować inwestycje. Co to oznacza dla PKB?
Jak wskazuje ekspert, jednym z głównych wyzwań dla polskiej gospodarki w 2023 roku pozostaną wysokie koszty finansowania przedsiębiorstw i ograniczony dostęp do biznesu.
Już w trzecim kwartale 2022 r. banki zaostrzyły kryteria udzielania wszelkiego rodzaju kredytów dla przedsiębiorstw, tak wynika z badania warunków na rynku kredytowym przeprowadzonego przez NBP. Prowadziło to do wzrostu stóp procentowych, recesji gospodarczej, zagrożeń branżowych i nie tylko. Obecnie nic nie wskazuje na to, aby ten trend miał się w najbliższym czasie odwrócić. – Uważa specjalista.
Jednocześnie wskazuje, nawet, że w takiej sytuacji, same firmy będą zainteresowane kredytem obrotowym na pokrycie bieżących kosztów, ale nie będą inwestować. Zwłaszcza tych, którzy pierwotnie planowali sfinansować się pożyczkami.
Zjawisko ograniczenia inwestycji przedsiębiorstw w 2023 roku będzie miało ogromne znaczenie dla dynamiki polskiego wzrostu gospodarczego w Polsce.
Optymizmem jest to, że recesja jest mało prawdopodobna, a dynamika polskiego PKB nie będzie ujemna. Najbardziej prawdopodobna prognoza to wzrost PKB o 0,7 proc. w 2023 r. – Prognozuje ekspert. To mniej niż prognoza rządu na poziomie 1,7 proc. w projekcie budżetu na kolejny rok.
Wiele zależy jednak od nastrojów panujących na rynkach zagranicznych. Aby mówić o zbliżającym się ożywieniu gospodarczym, musimy ponownie odkręcić kurki finansowania przedsiębiorstw i wprawić się w dobry nastrój.
