Obecnie Polacy zwracają szczególną uwagę na wysokość stóp procentowych. Ich zainteresowanie bierze się ze względu na wpływ na wysokość kredytów. Mowa tutaj o wskaźniku WIBOR, który jednak za pewien czas zostanie zastąpiony przez wskaźnik WIRON. Jaki wpływ na kredytobiorców będzie mieć taka zmiana?
Zastąpienie wskaźnika WIBOR przez WIRON będzie znaczącą zmianą dla osób mających kredyty. Obecnie wielkość rat kredytowych jest także zależna od Narodowego Banku Polskiego. W celu zwalczenia rekordowej inflacji podnosi on stopy procentowe. Mimo to można zauważyć, że rząd dosyć skutecznie przyczynia się do osłabienia wartości waluty. Trzynaste i czternaste emerytury, wakacje kredytowe i inne dodatki nie biorą się znikąd. Napływ pieniędzy na rynek sprawia, że inflacja wciąż wzrasta.
Co to jest WIBOR i jakie jest jego wpływ na wysokość rat?
WIBOR (Warsaw Interbank Offerered Rate) jest warszawską stopą oferowaną na rynku międzybankowym. To bardzo ważny wskaźnik finansowy w Unii Europejskiej dotyczący obywateli Polski, a jest ich około 40 milionów.
WIBOR to znaczący element mający wpływ na wysokość stopy procentowej. Większość kredytów złotówkowych oraz zdecydowanie największa część kredytów hipotecznych stosuje go jako punkt odniesienia. Instrumenty finansowe takie jak obligacje lub pozagiełdowe instrumenty pochodne także odnoszą się do wskaźnika WIBOR.
Jak oblicza się WIBOR?
GPW Benchmark oblicza WIBOR jako średnią arytmetyczną kwotowań, przekazywanych przez banki. Uczestniczą one w panelu, gdzie dzielą się kwotowaniami stawek oferowanych dla niezabezpieczonych depozytów w złotówkach od innych banków, które uczestniczą w panelu, dla określonych okresów WIBOR.
Wysokość wartości WIBOR zależy także od stóp procentowych, jakie zostały ustalone przez bank centralny. Taki wskaźnik znajduje się zazwyczaj między wartością stopy procentowej, a stopy lombardowej, za których wartości odpowiada Rada Polity Pieniężnej. Jako punkt odniesienia wykorzystuje się stopę referencyjną NBP.
Stopa referencyjna NBP ma nie tylko wpływ na poziom WIBOR, ale także na wysokość rat, jakie muszą uiścić posiadacze kredytów. Warto przypomnieć, że obecna wartość wskaźnika WIBOR jest najwyższa do 2004 roku. Organem odpowiedzialnym za nadzór na WIBOR jest Komisja Nadzoru Finansowego.
Zdaniem ekspertów w 2019 roku średnie dzienne obroty obecne na międzybankowym rynku niezabezpieczonych depozytów osiągnęły kwotę 3,8 miliarda złotych. 14 lipca 2022 roku Prezydent zatwierdził ustawę o tzw. wakacjach kredytowych. Ustawa polega na zawieszeniu spłat kredytu na dwa miesiące trzeciego i czwartego kwartału 2022 oraz jednej raty w 2023 roku.
Co więcej, w ustawie przewidziano powołanie zamiennika WIBOR, co miało zostać ustalone rozporządzeniem.
Zamiana WIBOR na WIRON.
27 września jest datą, kiedy KNF opublikowała dokument pokazujący, w jaki sposób WIBOR zastanie zamieniony na WIRON. Ponieważ w grę wchodzi reforma wskaźników referencyjnych oraz wzajemne powiązania różnych elementów, proces zamiany musi zająć pewien czas.
Współpraca zaangażowanych stron sprawi, że reforma zostanie wdrożona w Polsce w pełnym zakresie do końca 2024 roku. Wprowadzenie nowej oferty produktów finansowych przez podmioty uczestniczące w rynku zaplanowano na lata 2023 i 2024, natomiast rok 2025 ma wyróżniać się zaprzestaniem obliczania wskaźnika WIBOR.
Jakie są skutki wynikające z decyzji KNF powstaniu WIRON?
Po pierwsze, już od grudnia 2022 roku uczestnicy rynku mogą zastosować indeks WIRON w nowo wprowadzonych instrumentach finansowych.
Pod drugie, w 2023 roku banki mogą poszerzyć ofertę kredytów z zastosowaniem indeksu WIRON, przy zachowaniu dotychczas oferowanych kredytów na WIBOR.
Po trzecie, w 2024 roku w ofercie baków oraz innych podmiotów ma pojawić się zastosowanie nowych produktów stosujących WIRON. Mają one być przeznaczone dla konsumentów, jednoosobowych działalności gospodarczych oraz spółek cywilnych.
Po czwarte, w 2025 roku założono gotowość do zakończenia obliczania WIBOR. W momencie, gdy wejdzie w życie rozporządzenie Ministerstwa Finansów, powinna zostać wprowadzona konwersja umów i instrumentów opartych o WIBOR. W tym procesie powinny zostać uwzględnione zasady określone w rozporządzeniu. W odpowiednich zapisach rozporządzenia zastosowano zamiennik i spread korygujący.
Zamiana na WIRON w oczach ekspertów.
Eksperci finansowi wciąż prowadzą dyskusje, czy wymiana WIBOR na WIRON zaoferuje lepsze warunki kredytobiorcom. Być może obniżyłby ich raty, ponieważ wskaźnik WIRON był niższy od WIBOR.
W przypadku prowizji bankowej, która prawdopodobnie pozostałaby na niezmienionym poziomie, zdolność kredytowa klientów mogłaby ulec wzrostowi. Jednoczesne spadłaby wysokość rat – zdaniem ekonomistów nawet o 10%.
Na takie wzmianki nie należy jednak reagować euforycznie, ponieważ WIRON reaguje wolniej na stopy procentowe. W przypadku, gdyby pojawiły się nagłe zmiany w gospodarce, WIRON może przewyższyć WIBOR, co będzie zdecydowanie niepomyślną wiadomością dla kredytobiorców.
